પાયોરિયા શું છે?
સામાન્ય રીતે આ રોગ મોટી ઉંમરે ૩૫ થી ૪૦ વર્ષ પછી થાય છે. આ રોગ નાની ઉંમરે ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. નાની ઉમંરે થતા પાયોરિયાને જુવેનાઇલ પેરીયોડોન્ટાઈટીસ કહે છે.
આ વિભાગમાં આપણે આ રોગ શું છે અને તે કેવી રીતે થાય છે તે સમજીશું.
આ રોગમાં દાંતના બંધારણને કોઈ નુકશાન થતું નથી પણ દાંતના મુળીયાંને જડબાની અંદર મજબુત રીતે જકડી રાખતી પેશીઓને નુકશાન થાય છે. દાંતના મૂળિયાં હાડકા સાથે પેઢા તેમજ પેરીયોડોન્ટલ ફાઈબર દ્વારા મજબુત સ્થિતિમાં જકડાયેલા હોય છે.
દાંતની વ્યવસ્થિત સફાઈ ન થતી હોય તો દાંતની ઉપર એક સફેદ પીળાશ પડતું પડ જામે છે. જેને પ્લાક કહે છે. જેનો બેક્ટેરિયાના સમૂહો ઘર તરીકે ઉપયોગ કરે છે. આ પ્લાક બ્રશ વડે બરાબર સાફ થઇ શકે છે. પરંતુ, નિયમિત બ્રશ વડે દૂર ન થાય તો તેમાં ક્ષારનો સંગ્રહ થઇ મજબૂત છારી (કેલ્કયુલસ /ટાટઁર ) બને છે. એક વખત છારી બની ગયા પછી તે બ્રશ વડે દૂર થઇ શકતી નથી એટલી મજબૂત રીતે દાંત સાથે ચોંટેલી હોય છે. આ છારી મોટેભાગે દાંત અને પેઢા જયા ભેગા થતા હોય તે ખાંચ પાસે જમા થાય છે. આ છારીના બંધારણમાં ૯૬ % બેક્ટેરિયા હોય છે. જે પેઢામાં ચેપ ફેલાવે છે અને પેઢા પર સોજો લાવે છે. જો આ છારી શરૂઆતના તબક્કામાં જ દૂર કરવામાં ન આવે તો ક્રમશઃ તેના જથ્થામાં વધારો થતો જાય છે અને વધારે પ્રમાણમાં પેઢાને નુકશાન કરતુ જાય છે. જેમજેમ રોગ તબક્કાવાર વધતો જાય તેમ પેઢા પર સોજો વધતો જાય છે અને દાંતના મૂળિયાંને સજ્જડ રીતે પકડી રાખતા હાડકાનો નાશ થતો જાય છે, સાથે-સાથે પેરીઓડોન્ટલ ફાઈબર, કે જે હાડકા અને દાંતના મૂળિયાં વચ્ચે હોય છે અને દાંતને તેની મજબૂત સ્થિતિ માં રાખે છે, તેનો નાશ થતો જાય છે, હાડકાની ઉચાઇ ઘટતી જાય છે, પેઢા નીચે ઉતરતા જાય છે, એટલે દાંતના મૂળિયાં ખુલ્લા થતા જાય છે, બે દાંત વચ્ચેની જગ્યામાં ખોરાક ફસાવાની સમસ્યા થાય છે, પેઢામાંથી રસી નીકળે છે, છારીના થર જામતા જાય છે, બ્રશ કરતી વખતે પેઢામાંથી લોહી નીકળે છે, કયારેક તો આપમેળે પણ લોહી નીકળે છે, છારીને કારણે મોઢામાંથી દુર્ગંધ આવે છે અને છેલ્લે દાંત હલવા માંડે ને છેવટના તબક્કામાં વધારેને વધારે હલતો જાય છે અને પડી જાય છે અથવા પડાવવો પડે છે અને દાંત ગુમાવવો પડે છે.
યાદ રાખો
દાંતના આ ભયંકર રોગમાં ક્યારેક જ કોઈ કેસમાં દુખાવો થાય છે એટલે આ રોગ થઇ ગયો હોય તો એવા ભ્રમમાં રહેશો નહિ કે મને દાંતની કોઈ તકલીફ નથી.
પાયોરીયાના (પેરીયોડોન્ટાઈટીસ) લક્ષણો | સારવાર | પાયોરીયા થતો અટકાવવાના ઉપાયો માટે આ link જુઓ.
સરનામું : શુભલક્ષ્મી શોપિંગ સેન્ટર, તિરૂપતિ કુરિયરની ઉપર, ડૉ અજય કોઠિયાલા હોસ્પિટલની પાસે, આણંદ (ગુજરાત)
Visit Us
